Ile pieniędzy mieści przeciętny bankomat i od czego to zależy? W tym artykule zaglądamy do środka urządzenia, które na co dzień pilnuje setek tysięcy złotych.
Skąd się bierze gotówka w bankomacie?
Gotówka w bankomacie rzecz jasna nie pojawia się tam przypadkiem – to efekt precyzyjnie zaplanowanego i ściśle kontrolowanego procesu logistycznego.
Za uzupełnianie bankomatów odpowiadają banki lub wyspecjalizowane firmy konwojowe, które dostarczają pieniądze w zaplombowanych pojemnikach prosto z centrów gotówkowych NBP lub magazynów bankowych. Każda taka operacja odbywa się pod nadzorem kamer, z udziałem co najmniej dwóch konwojentów, i jest ewidencjonowana co do jednego banknotu.
Zanim jednak konwojenci wymienią kasety w bankomacie, proces zaczyna się dużo wcześniej – w centrum obsługi gotówki. To tam banknoty trafiają najpierw do specjalistycznych sorterów, które liczą je, weryfikują pod kątem autentyczności i odrzucają egzemplarze zużyte lub uszkodzone. Do bankomatów jadą tylko banknoty w idealnym stanie, bo to minimalizuje ryzyko zacięć i błędów podczas wypłaty.
Następnie pieniądze są pakowane do kaset (na zdjęciu poniżej) o pojemności około 1 500–2 500 banknotów każda, przy czym każda kaseta jest przypisana do konkretnego nominału – np. 20, 50, 100 czy 200 zł. Po zaplombowaniu trafiają do pojazdów konwojowych, skąd są przewożone bezpośrednio do bankomatów.
W samym urządzeniu nie dosypuje się banknotów do istniejących kaset – konwojent wymienia pełne kasety na puste, co przypomina nieco wymianę kartridża w drukarce. Takie rozwiązanie znacząco skraca czas serwisu, minimalizuje ryzyko błędów i – przede wszystkim -zwiększa bezpieczeństwo całej operacji.
Po umieszczeniu nowych kaset bankomat automatycznie rozpoznaje ich zawartość i aktualizuje system bankowy, dzięki czemu operator na bieżąco wie, ile gotówki i w jakich nominałach jest dostępne oraz kiedy konieczna będzie kolejna wizyta serwisowa.
Warto wiedzieć 💡
Kkasety z banknotami są plombowane już w centrum obsługi gotówki, przez co konwojenci nie mają dostępu do samej gotówki – mogą jedynie wymienić całą kasetę. To ważny element zabezpieczenia przed ryzykiem kradzieży „od środka”.
Ile pieniędzy mieści się w jednym bankomacie?
Pojemność bankomatu zależy od jego konstrukcji i lokalizacji. Poniżej przykładowe wartości:
ℹ️ Przypomnienie: kaseta w bankomacie to specjalny, zabezpieczony pojemnik na banknoty, który odpowiada za przechowywanie i wydawanie gotówki.
Typ bankomatu | Liczba kaset w bankomacie | Pojemność jednej kasety | Szacunkowa kwota pieniędzy (w zł) |
|---|---|---|---|
Mały bankomat w sklepie lub na stacji | 2–3 | ok. 2 000 banknotów | 200 000 – 300 000 |
Standardowy bankomat w mieście | 4 | ok. 2 000–2 500 banknotów | 400 000 – 800 000 |
Bankomat w galerii handlowej lub przy oddziale banku | 4–5 | ok. 2 500 banknotów | 1 000 000 lub więcej |
Bankomat wielowalutowy / z funkcją wpłat | 5–6 | do 3 000 banknotów | 1 000 000 – 1 500 000 (w kilku walutach) |
Typowy bankomat w dużym mieście z reguły zawiera „w sobie” od 400 tys. do nawet 1 mln złotych w gotówce, w zależności od lokalizacji i natężenia ruchu. Mniejsze urządzenia, czyli takie które są zwykle umieszczone w sklepach, na stacjach benzynowych czy w małych miejscowościach mają zwykle zapas na poziomie 100–300 tys. zł, co w zupełności wystarcza do bieżącej obsługi klientów.
Jak często uzupełnia się bankomaty?
Częstotliwość uzupełniania bankomatów zależy w dużej mierze od lokalizacji, natężenia ruchu w miejscu, w którym stoją, oraz… pory roku.
To ostatnie może być zaskakujące, ale ma swoje uzasadnienie. W okresach wzmożonych wydatków – czyli przed świętami, w czasie wakacji czy sezonu urlopowego, zapotrzebowanie na gotówkę potrafi w tym okresie wzrosnąć nawet o kilkadziesiąt procent. Banki i operatorzy reagują wówczas zwiększeniem częstotliwości uzupełnień, zwłaszcza w miejscowościach turystycznych, gdzie spora część punktów usługowych nadal preferuje płatność gotówką. W takich lokalizacjach bankomaty bywają serwisowane nawet codziennie.
Na co dzień jednak rytm uzupełnień jest nieco bardziej zróżnicowany. W dużych miastach, zwłaszcza w galeriach handlowych, przy dworcach czy oddziałach banków, urządzenia o największym obciążeniu są zasilane zwykle co drugi lub trzeci dzień.
Co ciekawe, operatorzy bankomatów odnotowywują także wyraźne skoki zapotrzebowania na gotówkę około 10. dnia miesiąca oraz pod jego koniec – nie ma w tym przypadku, bo to okresy podczas których większość osób otrzymuje swoje wynagrodzenia lub świadczenia socjalne. W tych dniach częstotliwość wypłat z bankomatów potrafi wzrosnąć nawet o 30–40% w porównaniu ze średnią dzienną, dlatego banki często mają w tym czasie wtedy zaplanowane dodatkowe uzupełnienia, aby uniknąć sytuacji, w której urządzenia opróżniają się szybciej niż zwykle.
Jak banki zabezpieczają pieniądze w bankomacie?
Bezpieczeństwo bankomatów to priorytet dla banków i firm obsługujących gotówkę. Każde urządzenie jest traktowane jak miniaturowy sejf, wyposażony w zaawansowane systemy zabezpieczeń zarówno fizycznych, jak i elektronicznych.
Poniżej najważniejsze sposoby ochrony bankomatów:
▪ Wzmocniona konstrukcja – obudowa bankomatu wykonana jest ze stali o podwyższonej odporności na włamania, a komora z kasetami pełni funkcję sejfu klasy C, zabezpieczonego przed wierceniem i cięciem.
▪ Stały monitoring – bankomaty są objęte całodobowym nadzorem wideo, a każde otwarcie urządzenia automatycznie rejestrowane jest w systemie.
▪ System alarmowy – czujniki otwarcia, wstrząsów, dymu i gazu natychmiast powiadamiają centrum ochrony w razie próby włamania lub sabotażu.
▪ Technologia barwiąca IBNS (Intelligent Banknote Neutralization System) – w przypadku włamania lub próby kradzieży, banknoty są automatycznie zabarwiane specjalnym tuszem, co czyni je bezużytecznymi i łatwymi do zidentyfikowania.
▪ Bezpieczny transport gotówki – uzupełnianiem zajmują się wyspecjalizowane firmy konwojowe. Gotówka przewożona jest w zaplombowanych pojemnikach, a konwojenci pracują w parach, z bronią i systemem GPS w pojazdach.
▪ Kontrola dostępu i autoryzacja – każda osoba otwierająca bankomat musi użyć dedykowanej karty serwisowej lub klucza elektronicznego, a czas otwarcia sejfu jest ograniczony i rejestrowany.
Nowoczesne bankomaty coraz częściej wyposażone są również w czujniki antyskimmingowe, które wykrywają próby zainstalowania nielegalnych czytników kart. Wszystko to sprawia, że współczesny bankomat jest jednym z najlepiej zabezpieczonych urządzeń finansowych w przestrzeni publicznej.
Ciekawostka – ile pieniędzy w gotówce krąży po Polsce?
Według danych NBP, w obiegu znajduje się obecnie ponad 400 mld zł w gotówce, a z samych bankomatów Polacy wypłacają miesięcznie ponad 80 mld zł. To pokazuje, że mimo rozwoju płatności bezgotówkowych, bankomaty wciąż mają ogromne znaczenie w gospodarce, w szczególności Polskiej.
Wnioski i najczęściej zadawane pytania
Bankomat to nie tylko proste urządzenie do wypłat gotówki, lecz zaawansowany system logistyczno-finansowy, w którym każdy etap – od przygotowania banknotów po ich wymianę – jest precyzyjnie zaplanowany i zabezpieczony. W środku typowego bankomatu znajduje się od kilkuset tysięcy do nawet miliona złotych, rozdzielonych między kilka plombowanych kaset z różnymi nominałami.
Cały proces obsługi, od liczenia banknotów po transport i montaż, odbywa się pod ścisłym nadzorem, z wykorzystaniem systemów alarmowych, GPS, monitoringu oraz technologii barwiących IBNS, które w razie włamania unieszkodliwiają pieniądze.
Dzięki takiemu systemowi bankomaty są jednym z najlepiej chronionych elementów infrastruktury finansowej. Choć na co dzień widzimy w nich tylko wygodny sposób na szybkie wypłacenie gotówki, w rzeczywistości stoją za nimi skomplikowane procedury bezpieczeństwa, precyzyjna logistyka i miliony złotych w ruchu każdego dnia.
Dodaj komentarz